Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει πρόταση για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Πλαισίου επαγγελματικών Προσόντων EQF (European Qualifications Frame work) στα πλαίσια της δια βίου μάθησης.
Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων EQF θα είναι το πρώτο διεθνές πλαίσιο που σκοπεύει να καλύψει όλο των φάσμα των επαγγελματικών προσόντων: Ανώτατη Εκπαίδευση, Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Εκπαίδευση Ενηλίκων και Γενική Παιδεία. Οι 27 χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να συνδέσουν τα εθνικά τους συστήματα επαγγελματικών προσόντων (NQF) με το πλαίσιο EQF μέχρι το 2010. Το πλαίσιο αυτό θα συνδέει τα εθνικά επαγγελματικά προσόντα με ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα αναφοράς. Στόχος είναι μέχρι το 2012 όλοι οι νέοι τίτλοι σπουδών που εκδίδονται από εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα οποία ανήκουν σε διαφορετικά τυπικά εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών της Ε.Ε., να αναφέρουν σε ποιο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων του EQF ανήκουν.
Μετά την εφαρμογή του συστήματος αυτού κάθε τίτλος σπουδών που εκδίδεται σε μια χώρα θα ισοδυναμεί με τίτλους που εκδίδονται σε άλλες χώρες, με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να μετακινούνται ευκολότερα σε άλλες χώρες προς εύρεση εργασίας και να ενθαρρύνεται η δια βίου μάθηση. Σύμφωνα με το πλαίσιο EQF, είναι σημαντικότερο το τι γνωρίζει και το τι μπορεί να κάνει κάποιος με τις γνώσεις του, από το πού απέκτησε τους τίτλους σπουδών του.
Το EQF θα καταστήσει τα διάφορα εθνικά προσόντα περισσότερο κατανοητά σε ολόκληρη την Ευρώπη και θα προωθήσει την πρόσβαση των πολιτών στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Όταν καθιερωθεί το EQF θα αυξήσει την κινητικότητα των πολιτών στο πλαίσιο της μάθησης ή της εργασίας. Με άλλα λόγια το EQF θα βοηθήσει τους ευρωπαίους πολίτες να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις μιας διεθνούς οικονομίας που βασίζεται στη γνώση και βρίσκεται σε τροχιά παγκοσμιοποίησης.
Η θέσπιση του EQF συνιστά ένα από τα αποτελέσματα του προγράμματος εργασίας «εκπαίδευση και κατάρτιση 2010». Το EQF θεσπίστηκε μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας το 2000 και έχει σκοπό τη στήριξη των προσπαθειών των κρατών-μελών για τη διασφάλιση των στόχων κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης που συμφωνήθηκαν το Μάρτιο του 2000.
Το χαρακτηριστικό στοιχείο του EQF είναι τα οκτώ επίπεδα αναφοράς τα οποία περιγράφουν τι γνωρίζει, τι καταλαβαίνει και τι μπορεί να κάνει ο εκπαιδευόμενος, δηλ. τα «μαθησιακά αποτελέσματα» τα οποία κατανέμονται σε τρεις κατηγορίες : Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες.
Τα οκτώ επίπεδα καλύπτουν το πλήρες φάσμα προσόντων από αυτά που αποκτώνται στο τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης μέχρι αυτά που αποκτώνται στο ανώτατο επίπεδο πανεπιστημιακής και ενδοϋπηρεσιακής, ενδοεπιχειρησιακής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Τα οκτώ επίπεδα αναφοράς για τη σύγκριση των επαγγελματικών προσόντων, στηρίζονται στα αποτελέσματα της μάθησης χωρίς να έχουν άμεση σχέση με τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Για τον σκοπό ως μαθησιακές γνώσεις ορίζονται «όλα όσα ένας εκπαιδευόμενος γνωρίζει κατανοεί και μπορεί να κάνει μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκμάθησης»
Το EQF εισάγει τις εξής καινοτομίες οι οποίες θα έχουν θετικά αποτελέσματα:
1. Προωθεί την ουσιαστική Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σε ότι αφορά την σύγκληση σε θέματα εκπαίδευσης, εργασίας και οικονομίας.
2. Προωθεί τον καλύτερο συνδυασμό των αναγκών της αγοράς εργασίας (όσον αφορά τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες) με την παρεχόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση.
3. Διευκολύνει την επικύρωση της ανεπίσημης και της άτυπης μάθησης.
4. Διευκολύνει τη μεταφορά και τη χρήση προσόντων σε διαφορετικούς χώρους και διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η εξέλιξη για την εγκαθίδρυση του EQF έχει ως εξής:
Το 2004 αρχίζει η ανάπτυξη του EQF.
Το 2008 (Απρίλιος), υπογράφεται από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η σύσταση του σχεδίου. Δημιουργείται για το θέμα αυτό η δημιουργία Συμβουλευτικής Ομάδας.
Το 2010 θα γίνει αντιστοίχηση των εθνικών επιπέδων με το EQF.
Το 2012 θα γίνεται αναφορά του επιπέδου EQF στα πτυχία και διπλώματα.
Με βάση το χρονοδιάγραμμα που αναφέρθηκε η εφαρμογή του EQF που καλύπτουν όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης εισέρχεται σε κρίσιμη φάση. Οι περισσότερες χώρες σημειώνουν σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ανάπτυξη εθνικών πλαισίων προσόντων NQF που καλύπτουν όλα τα επίπεδα και είδη εκπαίδευσης και κατάρτισης και την προσαρμογή των δικών τους πλαισίων στο EQF έως το 2010.
Πρέπει να αναφερθεί ότι όσον αφορά την πρόοδο των χωρών-μελών της Ε.Ε. στη δημιουργία των δικών τους NQF η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία και η Μάλτα έχουν ολοκληρώσει και εφαρμόζουν ήδη τα δικά τους πλαίσια.
Σε διαδικασία ανάπτυξης των πλαισίων τους βρίσκονται η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Γερμανία, η Δανία, η Εσθονία, η Ισπανία, η Φινλανδία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Κύπρος, η Λιθουανία, η Λετονία, Το Λουξεμβούργο, η Πολωνία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σουηδία, η Σλοβενία, και η Σλοβακία.
Μοναδική εξαίρεση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί η Ελλάδα στην οποία υπάρχει μικρή πρόοδος δίχως ουσιαστικά αποτελέσματα.
Με την ευκαιρία πρέπει να τονιστεί ότι η Ελλάδα παρουσιάζει μόνιμα διαφορές από το Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό και εργασιακό γίγνεσθαι και ατολμία στη λήψη αποφάσεων για τις απαραίτητες σχετικές θεσμοθετήσεις.
Τέτοια παραδείγματα έχουμε στην περίπτωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (τρεις κύκλοι σπουδών, ιδιωτικά πανεπιστήμια, κολλέγια), μη ενσωμάτωση της οδηγίας 36/2005/ΕΚ, ουσιαστική ανυπαρξία συστημάτων πιστοποίησης, μικρή πρόοδος στη δημιουργία Εθνικού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων (NQF), υποβάθμιση της Γενικής, Τεχνολογικής Επαγγελματικής εκπαίδευσης, «άνοιγμα» των κλειστών επαγγελμάτων κλπ.
Στη χώρα μας η εφαρμογή συστήματος NQF και στη συνέχεια του EQF αναμένεται να προκαλέσει τριγμούς διότι τα επαγγελματικά προσόντα και συνακόλουθα τα επαγγελματικά δικαιώματα θα δίνονται κυρίως με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα και όχι μόνο με τα ακαδημαϊκά προσόντα (πτυχία και διπλώματα).
Επίσης ένα άλλο σημείο που θα προκαλέσει αντιδράσεις είναι ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα δεν θα προέρχονται μόνο από την τυπική μάθηση (σχολεία, πανεπιστήμια κλπ.), αλλά και από την μη-τυπική και την άτυπη μάθηση δηλ. κάποιος θα μπορεί να πιστοποιήσει τα επαγγελματικά του προσόντα κάποιου επιπέδου χωρίς απαραίτητα να παρακολουθήσει σχολή του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Επειδή η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και είμαστε ουσιαστικά οι ουραγοί της Ευρώπης στα θέματα που προαναφέραμε, απαιτούνται τολμηρές και βαθιές τομές ανεξαρτήτως συντεχνιακών αντιδράσεων και πολιτικού κόστους.
Κων/νος Αδριανουπολίτης,Εκπαιδευτικός- ερευνητής.
http://www.esos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου